FELSEFE SÖZLÜĞÜ

J

Jameson, Frederic: Marksizm veya Marksist eleştiriyle postmodernizm arasında bağ kuran, postmodernizm ve postyapısalcılığın katkılarıyla zenginleştirilmiş bir Mark­sist kültür teorisi geliştiren çağdaş düşünün. Temel eserleri: Marxism and Form (Mark­sizm ve Biçim], The Prison House of Lan­gage (Dil Hapishanesi], The Political Un­conscloUS (Politik Bilinçdışı].

Postmodern bir çağı belirleyen en önemli değişimleri, yüksek kültürle aşağı kültür arasındaki katı ayrımın çökmesi modernist eserlerin eleştirel boyutlarını yitirmeleri kültürün neredeyse bütünüyle metalaşması, hem tarihsel bir geçmiş ve hem de farklı bir gelecek duygusunu silen bir mevcudiyetçili­ğin varoluşu olarak teşhis eden Jameson, postmoderni kapitalist toplumun gelişimin­deki bir aşama, postmodernizmi geç kapita­lizmin hakim kültürel mantığı olarak yo­rumlamıştır.

Başka bir deyişle, Jameson’a göre, kapita­lizmin her aşamasına karşılık gelen bir kültü­rel form vardır. Piyasa kapitalizminin hakim kültürel ifadesi sanatsal realizm, tekelci ka­pitalizmin kültürel ifadesi de modernizmdir. Metalaşma dinamiklerini sosyal ve kişisel ha­yatın tüm alanlarına yayan, çok uluslu kapita­lizmin bütün enformasyon ve bilgilerin bilinç­dışı kürelerine sızmış olduğu geç kapitalizminin kültürel ifadesi ise postmodernizmdir.